گنجینهٔ گنجور - فانوس خیال

نشانی در گنجور

فردوسی » شاهنامه » پادشاهی لهراسپ » بخش ۲

قصه

داستان از دو فرزند لهراسپ به نام‌های گشتاسپ و زریر آغاز می‌شود که بسیار نیرومند و شایسته بودند. لهراسپ بیشتر به زریر توجه داشت و گشتاسپ را فراموش کرده بود، همین مسئله باعث دل‌خوری گشتاسپ از پدرش شده بود. در یک ضیافت شاهانه، گشتاسپ از پدرش خواست که به او هم توجه کند و به او مقامی بدهد؛ اما لهراسپ به او توصیه کرد که به یاد کیخسرو باشد و شتاب نکند و سخنان سنجیده بگوید. گشتاسپ که از این جواب ناراحت شده بود، تصمیم به ترک ایران گرفت. او با سپاهش به سوی هند رفت، جایی که از شاه آنجا نامه‌ای داشت که او را پذیرفته بود. وقتی لهراسپ از فرار پسرش آگاه شد، بسیار غمگین شد و به زریر دستور داد با سربازانی به دنبال گشتاسپ برود تا او را بازگرداند. داستان دیگری در ادامه نقل می‌شود که افراد دیگری مانند گستهم و گرازه به سرزمین‌های دیگر فرستاده می‌شوند، اما جزئیاتی از این داستان ارائه نشده است.

متن اولیه

دو فرزند بودش به کردار ماه سزاوار شاهی و تخت و کلاه یکی نام گشتاسپ و دیگر زریر که زیر آوریدی سر نره شیر گذشته به هر دانشی از پدر ز لشکر به مردی برآورده سر دو شاه سرافراز و دو نیک پی نبیره جهاندار کاوس کی بدیشان بدی جان لهراسپ شاد وزیشان نکردی ز گشتاسپ یاد که گشتاسپ را سر پر از باد بود وزان کار لهراسپ ناشاد بود چنین تا برآمد برین روزگار پر از درد گشتاسپ از شهریار چنان بد که در پارس یک روز تخت نهادند زیر گل افشان درخت بفرمود لهراسپ تا مهتران برفتند چندی ز لشکر سران به خوان بر یکی جام می خواستند دل شاه گیتی بیاراستند چو گشتاسپ می خورد برپای خاست چنین گفت کای شاه با داد و راست به شاهی نشست تو فرخنده باد همان جاودان نام تو زنده باد ترا داد یزدان کلاه و کمر دگر شاه کیخسرو دادگر کنون من یکی بنده ام بر درت پرستنده اختر و افسرت ندارم کسی را ز مردان به مرد گر آیند پیشم به روز نبرد مگر رستم زال سام سوار که با او نسازد کسی کارزار چو کیخسرو از تو پر اندیشه گشت ترا داد تخت و خود اندر گذشت گر ایدونک هستم ز ارزانیان مرا نام بر تاج و تخت و کیان چنین هم که ام پیش تو بنده وار همی باشم و خوانمت شهریار به گشتاسپ گفت ای پسر گوش دار که تندی نه خوب آید از شهریار چو اندرز کیخسرو آرم به یاد تو بشنو نگر سر نپیچی ز داد مرا گفت بیدادگر شهریار یکی خو بود پیش باغ بهار که چون آب باید به نیرو شود همه باغ ازو پر ز آهو شود جوانی هنوز این بلندی مجوی سخن را بسنج و به اندازه گوی چو گشتاسب بشنید شد پر ز درد بیامد ز پیش پدر گونه زرد همی گفت بیگانگان را نواز چنین باش و با زاده هرگز مساز ز لشکر ورا بود سیصد سوار همه گرد و شایسته کارزار فرود آمد و کهتران را بخواند همه رازها پیش ایشان براند که امشب همه ساز رفتن کنید دل و دیده زین بارگه برکنید یکی گفت ازیشان که راهت کجاست چو برداری آرامگاهت کجاست چنین داد پاسخ که در هندوان مرا شاد دارند و روشن روان یکی نامه دارم من از شاه هند نوشته ز مشک سیه بر پرند که گر زی من آیی ترا کهترم ز فرمان و رای تو برنگذرم چو شب تیره شد با سپه برنشست همی رفت جوشان و گرزی به دست به شبگیر لهراسپ آگاه شد غمی گشت و شادیش کوتاه شد ز لشکر جهاندیدگان را بخواند همه بودنی پیش ایشان براند ببینید گفت این که گشتاسپ کرد دلم کرد پر درد و سر پر ز گرد بپروردمش تا برآورد یال شد اندر جهان نامور بی همال بدانگه که گفتم که آمد به بار ز باغ من آواره شد نامدار برفت و بر اندیشه بر بود دیر بفرمود تا پیش او شد زریر بدو گفت بگزین ز لشکر هزار سواران گرد از در کارزار برو تیز بر سوی هندوستان مبادا بر و بوم جادوستان سوی روم گستهم نوذر برفت سوی چین گرازه گرازید تفت

AI Prompt

Create an image of a Persian miniature-style painting with photorealistic details, depicting the ancient Persian story of King Lohrasp and his two sons, Gushtasp and Zarir. The scene captures the tension at a royal feast where Gushtasp, feeling neglected by his father Lohrasp who favors his brother Zarir, requests recognition and a position in the kingdom. Lohrasp advises him to be patient and wise, referencing Kai Khosrow. Upset by his father's response, Gushtasp decides to leave Iran with his army and head to India, where he has a letter of acceptance from the Indian king. The painting should convey Lohrasp's subsequent sorrow and his order to Zarir to pursue and bring Gushtasp back, amidst an opulent court setting filled with Persian architecture and traditional attire.