گنجینهٔ گنجور - فانوس خیال

تصویر 11213 از 15210 فانوس خیال

نشانی در گنجور

عثمان مختاری » شهریارنامه » بخش ۲۳ - رزم کردن ارژنگ شاه با هیتال شاه و شکست خوردن ارژنگ شاه گوید

قصه

در این داستان، دو سپاه به رهبری ارژنگ شاه و هیتال شاه با یکدیگر درگیر می‌شوند. نبردی سخت و خشونت‌آمیز بین این دو لشکر درمی‌گیرد، و صدای ناله‌ها و برخوردها همچون صدای کوس (طبل) و فریادها به آسمان می‌رود. هیتال شاه، که بر روی فیلی بزرگ و قوی‌سوار است، چالش ارژنگ شاه را پذیرفته و به میدان نبرد می‌آید. درگیری با تیراندازی آغاز می‌شود و سپس به مبارزه‌ای نزدیک‌تر با نیزه و شمشیر ادامه می‌یابد. هیتال شاه در نبرد موفق می‌شود و ارژنگ شاه از پشت فیل به زمین می‌افتد. ارژنگیان که شکست خورده‌اند، به فرار متوسل می‌شوند و هیتال شاه کنترل نسبی بر میدان جنگ پیدا می‌کند. او ارژنگ شاه و سپاه او را تعقیب می‌کند و به تعقیب او تا قلعه‌ای در سرند ادامه می‌دهد. هیتال شاه در نهایت تمام غنایم و اسیران جنگی را به سراندیبمی‌برد و پیروزی‌های خود را جشن می‌گیرد. او دو هفته در مکانی به نام دزمال مستقر می‌شود، تا سپاهش استراحت کنند و سپس حرکت به سوی سراندیب را ادامه می‌دهد.

متن اولیه

بگاهی که سرزد خور از کوه روس برآمد ز درگاه آوای کوس دو لشکر ز کین صف کشیدند باز جهان شد پر از ناله رزم ساز تو گفتی ز بس ناله نای کوس رخ ماه ماننده شد سندروس ز بس بر فلک بانگ فریاد شد نفیر سرافیل بر باد شد دو لشکر بدینگونه صف بر کشید زمین را دو که زآهن آمد پدید دو هندو سپه چون دو دریای قیر کشیدند صف از پی دار و گیر بجنبید از جای کوه از خروش رمیدند ز آن دشت طیر و وحوش چنان شد ز بس ناله گاودم که گاو زمین دست و پا کرد گم فغان دلیران و آوای کوس ز دشت سراندیب شد تا بروس بجنبید هیتال از قلب گاه چه کوه اندر آمد میان سپاه فراز یکی پیل با یال و دم که شیر از نهیبش همی خورد رم قدی چون یکی پاره ابر سیاه بپوشید گردش رخ مهر ماه خروشان چو تندر بگاه بهار نهاده به سر تاج گوهر نثار به ارژنگ گفت ای شه بدسکال یکی گرز کین را بر آور به یال اگر ملک را خواستار آمدی بکین زی من ای شهریار آمدی بیا تا یکی رزم شیران کنیم نبرد یلان دلیران کنیم بپوشید ارژنگ جوشن ز کین نهاد از بر فیل تخت گزین نشست از بر تخت ارژنگ شاه برون راند فیل از میان سپاه در آهن نهان خسرو تاج دار به دست اندرش گرزه گاو سار سرره به هیتال بربست شاه نظاره بر ایشان دورویه سپاه چو آمد چنین گفت هیتال را سپهدار با تیغ و کوپال را که ای بدمنش دیو واژونه کار ترا شرم ناید ز پروردگار بکشتی جهان دیده باب مرا بکردی چنین تیره آب مرا نمکدان شکستی نمک ریختی چنین فنته از کینه انگیختی ترا آن که بد ملک و گنج و سپاه نبیند بسی کس جهان سیاه من از ملک گنج پدر بهره مند نبودم بجز بوم مرز سرند همی خواستی کان بگیری ز من مگر برد دیوت خرد را ز تن سرت دیو پیچید بر سوی آز که کردی در فتنه و کینه باز کنون گر سزاوار شاهی منم تنت را کفن کام ما بی کنم چنین گفت هیتال ارژنگ را میالا ز خون یلان چنگ را به بینی تو آن سکری زابلی بدین گونه کردی بکین پر دلی کنون آن دلاور به بند من است دو دستش به خم کمند من است بگفت این بنهاد بر زه کمان برانگیخت از جای نیل دمان جهان جوی هم تیز برداشت چرخ بزه برنهاد و برافراشت چرخ چو سوی کمان دست بردند تیر برآمد زهازه به کیوان و تیر همی تیر بر هم ز کین می زدند دمادم گره بر جبین می زدند چو از تیر ترکش تهی ساختند بزوبین کین گردن افراختند درآمد به ارژنگ هیتال شاه خروشان به کردار شیر سیاه یکی خشت زد بر سر پیل او دمان پیل نر اندر آمد برو در افتاد ارژنگ از پشت پیل جهان تیره شد پیش چشمش چه نیل ز گردان سوار صد از قلبگاه رساندند خود را به نزدیک شاه سر راه هیتال بستند زود جهان شد ز گرد سواران کبود جهان جوی ارژنگ بر زین نشست به شمشیر برنده بردند دست گرفتند هیتال را در زمان برآمد خروش یلان و سران سپاه جهانجوی هیتال شاه به یکبار رفتند زی رزمگاه دلیران گردان شاه سرند به یکبار از کین بر ایشان زدند چنان فتنه سرگرم شد در نبرد که شد خشک دریای و برخاست گرد ز بس نعره فیل و بانگ فرس گره شد نفس در گلوی جرس ز بس خون در آن عرصه گاه مصاف نشستند فیلان به خون تا به ناف سپاهان هندی همچون کلاغ به خون غرقه گشتند چون چشم زاغ ز گردی کزان رزمگه بردمید فلک چادر سرخ در سر کشید چو از چرخ بنمود خورشید بشست بارژنگیان گشت گیتی چو رشت ظفر یافت بر خصم هیتال شاه نگون گشت ارژنگ شه را کلاه ستیزندگان منفعل از ستیز گرفتند در پیش راه گریز نه ایستاد کس پیش صفهای پیل نه بستند کس راه دریای نیل ز خرطوم و دندان فیلان مست به بستند لنگر درآمد شکست ز شیران که ازآن گریزان شدند بدو خسته گاه اشک ریزان شدند گریزان همی رفت ارژنگ شاه نه گنج و نه تخت و نه تاج و کلاه چنین تا بیامد بسوی سرند در قلعه کردند و دم بر زدند دو منزل ز پس رفت هیتال شاه ز بس کشته و خسته بد تنگ راه همه گنج و مال سپاه سرند ز اسب و سلاح و چه و چون و چند همه یکسره زی سراندیب برد زبالا سر خصم و در زیر برد اسیر آنکه بود از سپاه سرند هزار و صد و شصت بودی به بند نخستین به دزمال آمد ز راه فرود آمد آن جای و زد بارگاه همه گنج دزمال بیرون کشید سر مرد دزخوار خون درکشید دو هفته بد آنجای بنشست شاه بدان تا که آسوده گشت آن سپاه سوم هفته هنگام بانگ خروس ز درگاه بر خواست آوای کوس سپه را بسوی سراندیب برد ز گرد آسمان را ز پر شیب برد

AI Prompt

Create a DALL-E prompt for a photorealistic image in the style of a Persian miniature depicting a fierce battle scene between two armies led by Arzhang Shah and Hital Shah. The image captures the intense and violent confrontation, with the sounds of cries, clashes, and war drums echoing through the sky. Hital Shah, riding a mighty elephant, accepts Arzhang Shah's challenge and enters the battlefield. The conflict begins with archery and transitions to close combat with spears and swords. Hital Shah emerges victorious, and Arzhang Shah falls from the elephant. The defeated Arzhangians flee, allowing Hital Shah to gain control of the battlefield. He pursues Arzhang Shah to a fortress in Sarand, capturing all treasures and war prisoners to take back to Sarandib. Hital Shah celebrates his victories and sets up camp in a place called Dezmal for two weeks, allowing his army to rest before continuing their march to Sarandib.