گنجینهٔ گنجور - فانوس خیال

تصویر 11293 از 15210 فانوس خیال

نشانی در گنجور

عثمان مختاری » شهریارنامه » بخش ۱۱۶ - دار زدن ارجاسپ گودرز پیر را گوید

قصه

داستان روایت از ارجاسپ می‌گوید که تصمیم گرفت گودرز، پیر پهلوان ایرانی، را به دار بیاویزد. یلان ایرانی را نیز دستور داد که سرهایشان را از بدن جدا کنند. بیورد، مرد خردمندی، به ارجاسپ گفت که گناهی از فیروز و رهام سرنزده و کینه‌ات را از پسر گودرز بگیر که در میدان نبرد کوه هماون شجاعت نشان داده بود. ارجاسپ از سخن او خوشش آمد و رهام و دیگر یلان را دستگیر کرده به زندان رویین حصن فرستاد. در این میان، گودرز را به دستور ارجاسپ به دار آویختند و باران تیر بر او باراندند. سرانجام، او به مرگ خود رسید. این واقعه باعث خشم در میان ایرانیان شد و دستان سام به شدت اندوهگین شد. او گودرز را از دار پایین آورد و به اردوگاه ایرانیان برد. لشکریان ایران با خشم فریاد زدند و ناراحت شدند. لهراسپ شاه نیز سر گودرز را بر زانو نهاد و اشک ریخت. یل ارده شیر و دیگر پهلوانان ایرانی نیز داغدار گودرز شدند. آنان قسم خوردند که از ترکان کینه‌جویی کنند و به یاد پهلوان خود اشک ریختند. بدن گودرز را طبق رسوم با گلاب شستند و در تابوت گذاشتند و در دخمه‌ای کبود دفن کردند. این داستان از مرگ، عشق و وفاداری پهلوانان ایرانی نسبت به یکدیگر روایت دارد.

متن اولیه

دگرپور کشواد گودرز را مر آن پیر بارای و باارز را برآن تا سرانشان ببرم ز تن به خون پسر اندرین انجمن یلان را چنان بسته بر دار خوار بفرمود آن ترک شوریده کار که از تن سرانشان ببرند پست کازین پیر دید است توران شکست بدو گفت بیورد که ای شهریار سر بی گنه را میاور بدار ز فیروز و رهام نامد گناه تو این کینه از پور گودرز خواه چه او برد خسرو به ایران زمین برو بر به شاهی بگرد آفرین شنیدی به کوه هماون چه کرد بدان روز پیکار و دشت نبرد دگر آنکه کشته است پیران به جنگ سرو سینه کان زوست در زیر سنگ بکن پیر گودرز یل را بدار چه رهام و فیروز یل را بدار اگر بود خواهد تو را بوق و کوس به بندد کمر گرد فیروز طوس به پیش جهانجوی ارجاسپ شاه چه رهام دیگر سران سپاه چه بشنید ارجاسپ گفتار اوی پسندید افروخت از کینه روی جهانجوی رهام را در زمان ابا گرد فیروز روشن روان فرستاد زی حصن رویین چه باد بدان حصن شان بند بر پا نهاد یلان را چه بردند از پیش شاه یکی دار زد ترک پیش سپاه بفرمود گودرز را بسته خوار ستیزنده دژخیم آرد بدار روان برد دژخیم گودرز را مرآن نامور پیر باارز را بدارش درآورد در دم دلیر بکردند از کینه باران تیر فلک برکشیدش بسی روزگار سرانجام کردش زمان خوشه دار چنین است کردار این گوژپشت که هر گوهری آرد از کان به مشت دو روزش بافراز دارد بدست سیم روزش اندازد از دست پست عروس جهان گرچه با زیور است به بین کاو بعقد بسی شوهر است خرد پیشه کس خواستارش مشو که هر روزه اش شوهری هست نو چه نو بیند از کهنه برد امید خنک آنک از او دامن خود کشید چه شد کشته گودرز کشوادگان مر آن پیر سر شیر آزادگان خروش آمد و ناله نای و زنگ برفت از رخ مهر گردنده رنگ فرستاد دستان فرخ کلاه که از چیست آن ناله پیش سپاه فرستاده ای را فرستاد زود که تازان پژوهش کند همچه دود سوار اندر آمد به پیش سپاه بدانست تا چیست آمد ز راه بگفت این بدستان که گودرز پیر بشد کشته ای زال فرخ سریر برآمد کنون کام تورانیان که شد کشته گودرز کشوادگان چه بشنید دستان سام سوار ببارید از دیده خون بر کنار برانگیخت چون شیر از پیش صف گران گرزه سام نیرم به کف دمان پیش صف آمد آن پیل مست ز ترکان بسی کرد با خاک پست ستمدیده گودرز را در ربود از افراز دارو بگردید زود به لشکرگه آورد آن کشته را مر آن کشته خون برآغشته را برآمد ز گردان ایران خروش چه دریا که از باد آید بجوش به خیمه درآورد زالش ز راه بیامد همان گاه لهراسپ شاه سر نامدارش به زانو نهاد برخ چشمه خون ز رخ برگشاد سران سپه جمله افغان کشان همه اشک ریزان همه موکنان ز تن جامه افکند یل ارده شیر ببارید اشک و بنالید دیر بزاری همی گفت یل با نیا که زار و سپهدار و کند آورا مرا گرچه بیژن نبودی پسر نیارا بدیدم بجای پدر کنون بیتوام زندگانی چه سود که برخاک تیره سپهرت بسود کجا گیو تا بندد از کین میان گشاید دو بازو به گرز گران بجوید از این بی بنان کین تو سر خصمت آرد به بالین تو کجا بیژن گیو لشکرشکن که کین تو جوید در این انجمن به یزدان که تا کین نجویم ترا نه بندازم از تن زره ایدرا ابا او جهان جوی فرخنده زال ز غم ناله کرد و خود و پرو بال بسر دست بنهاد و لختی گریست سرانجام گیتی بجز گریه چیست همی گفت زار ای سپهدار شیر دریغ از بر و بال گودرز پیر ندیدم دگر باره رخسار تو دریغ از تو و کارکردار تو دریغ از نشست و بر و افسرت که پر تیر کین بینم اکنون برت تن نازکت کش ز گل بود خار کنون بینم از خار پیکان فکار به نزدیک خسرو روانت رسید سرانجام زین ره زیانت رسید تو رفتی و ما نیز آییم بس تو پیشی در این راه ما خود ز پس روان تو خرم چه خورشید باد به مینوی جان تو جاوید باد وز آن پس کجا خسته بد دوختند برش عود و عنبر همی سوختند به شستش کفن دوز از آب گلاب به تن بر همی ریخت از دیده آب مر آن ریش کافور گون شانه کرد به تابوت جا آن یل از خانه کرد یکی دخمه کردش روان زال زر ز خیمه به دخمه شد آن نامور سرانجام گیتی چه این است و بس ازین جای زیر زمین است وبس به بد تا توانی مکن رای هیچ به نیکان گرای و به نیکان بسیج نه نیکی درو شرمساری بود که نیکی درو رستگاری بود

AI Prompt

Create a photorealistic image in the Persian miniature style depicting the poignant scene from the story where Gudurz, the elderly Iranian hero, is executed by hanging on Arjasb's orders. The image should capture the moment when the rain of arrows falls upon Gudurz as he hangs, showcasing the emotional intensity of the event. In the background, show the other Iranian heroes, including Sam's son, anguished and mourning, with expressions of anger and sorrow. Portray Lahrasb Shah kneeling with Gudurz's head on his knee, shedding tears. The Iranian army, visibly distraught and shouting with grief, appears ready to retaliate. Surround the scene with the intricate, decorative elements typical of Persian miniatures, emphasizing the themes of death, loyalty, and the bond among the Iranian warriors.