فیاض لاهیجی » دیوان اشعار » ترکیبات » شمارهٔ ۴ - ترکیب‌بند در رثای محمدعلی نام از شاگردان فیاض
قصه
متنی که ارائه شده شامل اشعاری است که به یاد و احترام محمدعلی نام، از شاگردان فیاض، سروده شده است. این اشعار به شیوه‌ای عاطفی و حزن‌انگیز نگاشته شده و در آن به فقدان و خاطره‌ی نیکو از محمدعلی اشاره دارد. شاعر از احساسات عمیق خود در فقدان این فرد سخن می‌گوید و به توانایی‌ها و ویژگی‌های برجسته‌ی او اشاره می‌کند. متاسفانه این متن شامل داستانی به صورت رویداد مشخص یا حادثه‌ای که روایت شود نیست، بلکه به بیان احساسات و یادبود می‌پردازد.
متن اولیه
تا کی درون سینه نگهدارم آه را
رفتم سیه کنم رخ خورشید و ماه را
تا کی سپه به دشمنی ما کشد سپهر
ای ناله جمع کن سپه اشک و آه را
تا کی فلک ببندد راه گریز ما
ما هم بزور گریه ببندیم راه را
از یکدیگر نمی گسلد موج ماتمم
صد کوه بسته است به پا برگ کاه را
شد وقت آنکه چون مژه از نو مصیبتی
در کسوت عزا بنشانم نگاه را
روزم که بد سیاه کنون تازه کرده است
بر من سیاه تر شب و روز سیاه را
صرع زمانه را که تواند علاج کرد
اکنون که برد حادثه حکمت پناه را
وه کان هزبر بیشة دریا دلی نماند
آن میرزای دهر محمد علی نماند
با آفتاب مهر رخش بود پنجه تاب
گفتی به روی گل سخن تلخ چون گلاب
می خواست زینب چمن خلد روزگار
از گلشن زمانه از آن کردش انتخاب
رفت از سرای فانی سوی سرای خلد
شد جانب زلال ازین منبع سراب
این تنگنا لیاقت منزگلهش نداشت
زانرو سوی جهان دگر تاخت از شتاب
آن نوجوان مردمی از دهر چون برفت
نه در جوانی آب و نه در مردمیست تاب
می ماند اگر دو سال دگر بر سریر عمر
می دیدی آدمی که برآید برآفتاب
در دانش و کمال به حدی که بی نظیر
گفتی سؤال نامده در لفظ را جواب
بر هم زن زمانه و آشوب شهر بود
شاگرد من نبود که استاد دهر بود
افسوس کان یگانه ازین خانه رخت بست
این گوژپشت بین که چه سان پشت ما شکست
صد حیف از آن فطانت و آن فهم و آن ذکا
افسوس از آن لطافت طبع بلند دست
می بود اگر به دولت چندی درین جهان
می دیدی آدمی به کجا می کند نشست
هشیار مانده بود درین بزم بیهشان
هموار رفته بود در این ره بلند و پست
ای نور دیدة مه و خورشید بی تو نیست
نه مهر روزپرور و نه ماه شب پرست
ذوقی نماند بی تو جهان خراب را
گو آسمان سیاه کند آفتاب را
رفتی تو لیک نام نکو یادگار ماند
حرف ترت چو دیدة ما آبدار ماند
رفتی تو از میان و دل سخت جان ما
بر خاک مرقد تو چو سنگ مزار ماند
بودی صفای آینة دهر و من غبار
از آبگینه رفت صفا و غبار ماند
در باغ بی حضور تو یک غنچه وانشد
این عقده سخت در دل تنگ بهار ماند
می راند روزگار عنان بر عنان تو
آخر تو پیش تاختی و روزگار ماند
بودی عیار نیک نهادی درین جهان
رفتی و نقد نیک وشی بی عیار ماند
بودی گل کنار محبان و دوستان
رفتی و خون دیده چو گل در کنار ماند
ما بی تو دوستان همه خود را تبه کنیم
تا روزگار خویش به ماتم سیه کنیم
روزی که می شد تو کجا بودم آه من
کز پرده های چشم ترا کردمی کفن
تو بودی و نبود مرا روی روزگار
من زنده در جهان و نباشی تو وای من
جز من که زنده مرده شدم در فراق تو
در زندگی ندیده کسی مرگ خویشتن
در باغ دهر تا تو چو گل ریختی به خاک
چون غنچه با هزار زبان دوختم دهن
تا رفته ای ز سلسلة اهل علم چرخ
کرد از سواد لفظ سیه خانة سخن
گل از فراق روی تو چون خار بر درخت
سرو از مصیبت تو فرو رفت در چمن
بلبل ز فرقت گل روی تو ناله ساز
در هجر سرو قد تو قمریست نغمه زن
در هجر روی مهوشت ای سرو بوستان
نه دشمنان گذاشته ای و نه دوستان
AI Prompt
Create a photorealistic image in the Persian miniature style depicting a heartfelt and somber tribute to a beloved student named Mohammad Ali. The scene is set in a serene Persian garden, adorned with blooming flowers and a flowing stream. A group of contemplative poets is gathered around, reciting verses in memory of Mohammad Ali. The atmosphere is imbued with a sense of nostalgia and loss, with each poet's expression reflecting deep emotions. The image captures the essence of a celebration of Mohammad Ali's talents and virtues, with delicate and intricate details characteristic of Persian miniature art, including vibrant colors, ornate patterns, and a harmonious balance between nature and figures.
